مهلت ثبت‌نام یارانه‌ها در حالی به اتمام رسید که درصد انصراف از یارانه، آن طور که انتظار می‌رفت نبود؛ به نظر می‌رسد عمده دلیل آن بی‌اطمینانی مردم به شرایط اقتصادی آینده باشد.

سایت مردم استان (ک و ب): هر چند تا به این لحظه آمار رسمی از سوی مقامات دولتی کشور مبنی بر تعداد انصراف دهندگان از دریافت یارانه نقدی اعلام نشده است اما بر اساس آخرین اخبار منتشر شده تا ۲۹ فروردین ماه چیزی در حدود ۷۰ میلیون نفر در سامانه رفاهی ثبت‌نام کرده‌اند که احتمالا با احتساب ثبت‌نام کنندگان در روزهای ۳۰ و ۳۱ فروردین، رقم انصرافی‌ها از دریافت یارانه نقدی، بسیار ناچیز خواهد بود.

۲۰ فروردین ماه سال جاری بود که بالاخره بعد از مدت‌ها انتظار، ثبت‌نام برای اجرای فاز جدید هدفمندی یارانه‌ها آغاز شد؛ این در حالی بود که از هفته‌ها قبل دولت یازدهم در جهت کاستن تعداد یارانه‌بگیران، با مدد جستن از شیوه‌های مختلف از مردم خواست تا در صورت دارا بودن درآمد کافی، از دریافت یارانه نقدی انصراف دهند تا درآمد کسب شده در بخش‌های تولید و بهداشت و درمان صرف شود.

شروع این کار از ۸ بهمن ماه سال ۹۲ با انتشار اخباری مبنی بر اینکه روحانی از دریافت یارانه نقدی انصراف داد، آغاز شد و این خبر تیتر اول اکثر خبرگزاری‌ها و روزنامه‌ها شد. در این روز محسن بهرامی ارض اقدس، از مشاوران معاون اجرایی رئیس جمهور در نشست هیئت نمایندگان اتاق بازرگانی تهران اعلام کرد: مسعود نیلی، مشاور ارشد رئیس جمهوری کمپین «انصراف از یارانه نقدی» را راه‌اندازی کرده است و رئیس‌جمهور به عنوان اولین نفر، از دریافت یارانه نقدی انصراف داده است.

بعد از آن بسیاری از اصناف و گروه‌ها نیز به تبعیت از رئیس‌جمهور، انصراف خود و اعضای انجمنشان از دریافت یارانه را اعلام کردند.

همزمان با آغاز سال نو، فعالیت رسانه ملی نیز به اوج خود رسید و پخش تیزر‌های تبلیغاتی انبوه و زیرنویس‌هایی در خصوص تشویق آحاد جامعه به انصراف داوطلبانه از دریافت یارانه نقدی در تلویزیون آغاز شد. در کنار برنامه‌های سرگرم کننده نوروزی رسانه ملی، آنچه بیش از همه مردم را سرگرم کرد، زیرنویس‌های متوالی و عجیب و غریبی بود که در اکثر برنامه‌ها با محوریت انصراف از یارانه‌ها ارائه می‌شد، که البته در جای خود قابل تقدیر است.

همچنین آقای دکتر روحانی بارها در مصاحبه‌ها و سخنرانی‌های خود بر ضرورت هدفمندی یارانه‌ها تاکید ورزیده و اجرای موفق این طرح را در انصراف کسانی دانست که نیازی به دریافت یارانه‌ نقدی ندارند. تأکید وی در این زمینه به اندازه‌ای  فراگیر و پی‌درپی بود که با جرأت می‌توان گفت هیچ یک از مصاحبه‌ها، سخنرانی‌ها و اظهارات اخیر رئیس جمهور بدون اشاره و تأکید بر این نکته نبود.

طبیعتاً با این حجم انبوه و گسترده از تبلیغات برای انصراف از دریافت یارانه نقدی که در میان آن‌ها تاکیدات رئیس‌جمهور بسیار پررنگ و برجسته بود، انتظار می‌رفت که طیف وسیعی از مردم اعلام انصراف کنند و توضیح علمی و البته منطقی آقای دکتر روحانی را بپذیرند که انصراف آنان از دریافت یارانه نقدی، سبب بهبود معیشت و رفاه بیشتر خود آن‌ها خواهد شد و به دنبال آن از اتلاف بیت‌المال و هزینه شدن آن برای کسانی که مستحق دریافت یارانه نیستند، جلوگیری به عمل می‌آید.

اما تلاش چند ماهه دولت در این خصوص به کجا رسید؟ شاید برای دریافت پاسخ قطعی این سوال باید تا زمان اعلام آمارهای جدید صبر کنیم، اما آنچه که در لحظه‌های آغازین ثبت نام اتفاق افتاد، چیز دیگری را نشان داد. سایت رفاهی که برای ثبت نام در نظر گرفته شده، در همان لحظه‌های اول به علت تعداد زیاد مراجعه کنندگان از کار افتاد و بسیاری از علاقه مندان دریافت یارانه نتوانستند در ساعت‌های ابتدایی در این سایت ثبت نام کنند.

در جریان ثبت‌نام یارانه‌ای بود که هر از چند گاهی مقامات دولت یازدهم در امر انصراف از یارانه‌ها از مردم مدد می‌جستند.
 

سخنگوی دولت در یک برنامه تلویزیونی ضمن تقدیر از انصراف دهندگان از دریافت یارانه و با تاکید بر اینکه تاکنون میلیون‌ها تن از هموطنان از دریافت یارانه انصراف داده‌اند، گفت: هر چه تعداد انصراف دهندگان از دریافت یارانه بیشتر باشد، خدمات رسانی دولت به مردم بیشتر و شیب آزادسازی قیمت حامل های انرژی نیز کمتر می شود و این مهم سبب کاهش بیشتر تورم خواهد شد.

 

وی همچنین بیان کرد: مردم با انصراف از دریافت یارانه نقدی، به یاری دولت در توجه بیشتر به بخش‌های تولیدی و عمرانی می‌شتابند و این امر موجب اشتغالزایی می‌شود.

روز گذشته نیز اسحاق جهانگیری، معاون اول رئیس جمهور اعلام کرده بود: منتظر نیستیم تا ۳۰، ۴۰ درصد مردم انصراف دهند، بلکه این تعداد به هر میزان که باشد فرصتی برای دولت فراهم می‌شود تا بتواند در درمان و سلامت کشور از آن استفاده کند.

 

وی همچنین اشاره کرد: راه انصراف از دریافت یارانه نقدی را تا پایان سال ۹۳ باز خواهیم گذاشت.

امروز با بسته شدن سایت رفاهی بر روی متقاضیان دریافت یارانه نقدی اعلام شد که از این پس فقط مردم می‌توانند نسبت به انصراف از دریافت یارانه نقدی اقدام کنند. پیش از این معاون اول رئیس جمهور تاکید کرده بود که تا پایان سال ۹۳ امکان انصراف از دریافت یارانه نقدی در سایت رفاهی وجود خواهد داشت.

این موضوع و صحبت‌های جهانگیری به وضوح نشان می‌دهد که رقم انصراف‌دهندگان از یارانه چندان بزرگ نیست و شاید در حد همان ۱۰ درصدی باشد که پیش از این در اخبار غیررسمی به آن اشاره شد. بیان صریح جهانگیری در این باره که امکان انصراف از یارانه تا پایان سال ۹۳ ادامه دارد، نشانی از آن است که دولت هنوز هم به انصراف متقاضیان از دریافت یارانه نقدی امید دارد. گویا ارقام انصرافی‌ها کمتر از میزان پیش‌بینی دولت بوده است.

ساعاتی پیش نیز محمد شریعتمداری در نخستین گردهمایی معاونان برنامه‌ریزی و اشتغال و مدیران کل دفاتر هماهنگی امور اقتصادی استانداری‌های سراسر کشور گفت: آنچه که مردم در ثبت نام‌ها ابراز کردند به سمت حداقل دستمزد میل می‌کند که اگر این موضوع صد درصد درست باشد، نامطلوب است و اگر واقعیت هم نداشته باشد به شکل دیگری نامطلوب توصیف می‌شود. البته آمارها هنوز خام است و بانک‌های اطلاعاتی باید در این خصوص کارهای دیگری انجام دهند، اما در کل آمار ثبت شده در رفاهی خوشایند نبود.


حال سوال این است که چرا انتظارات ابتدایی دولت و تلاش‌های فراوانی که در این زمینه انجام داد، محقق نشد؟

به نظر می‌رسد هنوز اعتماد لازم بین مردم و دولت ایجاد نشده است و قشر عظیمی از جامعه در اجرای دقیق و درست برنامه‌های اعلام شده و تخصیص صحیح درآمدهای حاصل از اجرای فاز دوم هدفمندی یارانه‌ها به تولید و همچنین بخش درمان و سلامت تردید دارند. نکته دیگری که نقش موثر آن در این میان دور از ذهن به نظر نمی‌رسد، عدم ارائه برنامه روشن در خصوص اجرای فاز دوم هدفمندی است. کمتر کسی در حال حاضر به وضوح می‌داند که برنامه دولت در آینده چیست و قیمت‌ها دقیقاً به چه میزان و در چه فرآیندی افزایش پیدا می‌کند، البته تلقی برخی از افراد نیز این است که یارانه پرداختی از محل تامین درآمدهای نفتی بوده و حق و سهم مردم از نفت است و طبیعتاً در این شرایط اقتصادی لازم است تا از حق خود چشم‌پوشی نکنند.

اما نکته‌ای که بیش از همه باید به آن توجه داشت، مانور ناصحیح دولت بر واژه «نیازمند» برای ترغیب مردم به انصراف از دریافت یارانه ها بود؛ با این توضیح که دولت از مجاری و طرق مختلف دائما اعلام می کرد که صرفا برای دریافت یارانه نقدی ثبت نام کنند و کسانی که از نظر مالی نیازمند نیستند، از دریافت این مبلغ ناچیز یارانه‌ای انصراف دهند؛ مسئله‌ای که شاید چوبی دو سر سوخت در نتیجه یک تصمیم نادرست است؛ چرا که نه تنها انتظارات دولت مبنی بر انصراف قابل توجهی از مردم از دریافت یارانه‌ها و کاهش قابل توجه بار مالی دولت به خاطر پرداخت ۳۴ هزار میلیارد تومان یارانه ماهانه و تخصیص آن برای یاری بخش بهداشت محقق نشد، بلکه در پی انتشار این خبر در داخل و خارج از کشور، به نوعی بار معنایی منفی را به مردم منعکس می کند و به طبع آن زمینه سوءاستفاده دشمنان و رسانه‌های معاند را فراهم می کند.

حال بجاست دولت بیندیشد مردمی که همواره با پای خود قدم به حوزه‌های انتخابیه گذاشته‌اند و میلیونی در انتخابات شرکت کرده‌اند و همواره خود در راهپیمایی‌های میلیونی گام گذاشته‌اند و نیز پای انقلاب، اسلام و کشور ایستاده‌اند، چرا به این درخواست رئیس‌جمهور خود لبیک نگفتند؟ / منبع: خبرگزاری دانشجو